Naar het ziekenhuis

Juíst voor peuters en kleuters is het belangrijk om hen te betrekken bij wat er gaat gebeuren, zeker bij een ingrijpende situatie zoals de ziekenhuisopname van hun papa of mama. Een wezenlijk uitgangspunt bij de begeleiding van peuters en kleuters, is dat er aangesloten wordt op hun (magische) belevingswereld.

Er gaat veel in hun hoofdje om. Peuters en kleuters geven een eigen betekenis aan wat ze zien, horen, ruiken en voelen. Ze geloven dat hun waarnemingen en gedachten ‘echt’ zijn en nemen uitspraken letterlijk aan. Ze kunnen fantasie en werkelijkheid nog niet van elkaar onderscheiden. Hierdoor kunnen ze angst-gevoelens ontwikkelen. Bijvoorbeeld de (irreële) gedachte dat pappa nu in het ziekenhuis ligt doordat het kind niet lief was geweest, of de uitleg aan het kind dat pappa of mamma medicijn via een ‘slangetje’ (= infuus) krijgt. Een peuter of kleuter kan dat opvatten als een echte slang en daar eigen gedachten/fantasieën over vormen.
Dit boek biedt een mooi handvat om op een positieve, open manier met peuters en kleuters te communiceren en op hun belevingswereld aan te sluiten. Enkele tips die ik bij het gebruik hiervan graag wil geven:

• Kies een rustig moment om samen met het kind het boekje te lezen en hij daarna ook nog even iets anders kan doen, ter ontspanning en verwerking. Het is af te raden om het boekje vlak voor het slapengaan te lezen.
• Gebruik de illustraties als ingang voor een gesprekje. Laat vooral het kind vertellen wat hij ziet en ga in op zijn waarnemingen en vragen. Het verhaal kan als leidraad gebruikt worden om er een persoonlijk verhaal van te maken.
• Luister naar het kind en neem hem serieus. Geef korte antwoorden op de gestelde vragen. Peuters en kleuters kunnen nog niet abstract denken. Uitgebreide antwoorden helpen hen niet.
• Ondersteun uitleg zo mogelijk met spel, bijv. spelen met een pop/knuffel, het kind laten kleien of tekenen. Spel kan voor kinderen een goed manier zijn om hun gedachten en emoties te uiten.
• Zorg voor voldoende veiligheid, vertrouwen en geborgenheid voor het kind. Bijvoorbeeld door een vertrouwde knuffel die meekijkt en meeluistert bij het lezen van het boekje en die meegaat op bezoek in het ziekenhuis.
• Pak ook tijdens en na de ziekenhuisopname het boekje er regelmatig even samen bij, voor herkenning en verwerking van wat er in het kind omgaat. Leg het boekje op een toegankelijke plek, zodat het kind er naar eigen behoefte in kan kijken.

Maar bovenal: heb vertrouwen in jezelf als ouder/opvoeder/begeleider én in de kracht van het kind. Dat is naar mijn mening de belangrijkste basis voor een effectieve toepassing van dit prachtige boek.